Son zamanlarda; Türkiye’deki ani döviz dalgalanmalarından kaynaklanan ve kur riskine bağlı olarak oluşan finansal riskler, tüm kesimleri olumsuz yönde etkilemiş olmasına rağmen, ticari hayatın içinde en fazla küçük ve orta büyüklükteki işletmeleri (KOBİ) etkilemektedir.
Kobilerin önemli bir kısmının; yetersiz öz kaynaklar ile faaliyetlerini sürdürmeye çalıştıkları bilenen istatistiki verilerdir. Özellikle üretim faaliyeti içinde bulunan ve özkaynakların; sabit sermaye yatırımları bölümünü oluşturan makine ve techizatların, önemli bir kısmı, ithalat yoluyla edinilmiş ve krediyle alınmış varlıklardan oluşmaktadır.
İthal edilen üretime dayalı ilgili yatırım varlıklarının; kurulması, geliştirilmesi, çalıştırılması ve üretime hazır hale getirilmesi için alınan yurt dışı danışmanlık hizmeti karşılığın da ayrıca ödenen bedeller ; normal de yapılan ana yatırım tutarlarının dahi bazı zamanlarda üstüne çıkmaktadır.
Yine önemli bir kısmı krediyle edinilen ve döviz ile borçlanılan bu bedeller, dövizde ki oluşan kur riski ile finasman maliyetlerinin yükselmesine, dolayısıyla ürün fiyatlarının artmasına neden olmaktadır.
Peki böyle bir ortamda bu işletmeler neler yapmalıdırlar? Ve nasıl önlemler almaya çalışmalıdırlar? bunları açıklamaya çalışalım:
Aslında bilindiği gibi her işletmenin genel durumu farklıdır ve ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir. Fakat biz genel hatlarıyla değerlendirmeye, özellikle üretim işletmeleri üzerinde dikkat çekmeye çalışacağız.
Her şeyden önemlisi risklerin ölçülebilir ve yönetilebilir olaylar olduğunu bilmeniz, moral seviyenizi yüksek tutmanız gerekliliğini unutmayın. Bu tür yaklaşımlar çalışanlarınızın ve sizin olaylara daha hakim olmanızı, çalışanlarınızın aidiyet ve güven duygularının pekiştirilmesine,riski paylaşmaya hazır bir çalışan tabanı yaratmanıza neden olur.
Öncelikle mali kayıt sistemi altyapınız doğru olmalı; işlenmiş tutarsal ve miktarsal bilgilerin yanıltıcı olmadığından emin olmalısınız,bu şekilde riskinizin derecesini ölçebilir ve nasıl bir riske maruz kaldığınızı,ne şekilde finansal risk stratejisi geliştireceğiniz hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.
İşletmenizin içinde bulunduğu sektöre, alıcı ve tedarikçilerle oluşturduğunuz finansal işlem durumunuza, varsa uyguladığınız mali politikalarınıza göre işletmenizde olan veya yoksa dışarıdan ulaşabileceğiniz finansal risk analizleri yaptıracağınız uzmanlara danışın,fikirler alın,raporlar hazırlatın.
İşletmenizin gerçek değerini ve gerçek öz sermaye durumunuzu tespit edin,ettirin veya yine yoksa dışarıdan gelen yetkin uzmanlardan yardım alın.
Oluşan riskinizi zamana yaymanın yollarını arayın, kredilendirildiğiniz finans sektörleriyle iletişime geçin, yüksek kur riskinden dolayı oluşan ve fazladan finansal ödeme riski olmasına neden olan;tespit ettiğiniz tutarları uzun dönemli ödeme vadelerine yayın.Aternatif kreditörler ile hazırladığınız uzun dönemli fizibilite raporları dahilinde temaslarda bulunun.
Bilançonuzun aktifinde bulunan ve çabuk nakit bedellere çevrilebilecek değerlerinizi hemen nakde çevirin.
Elinizde fazla ve atıl durum da bulunan ham madde stokları veya satılmaya hazır mamül stoklarınız varsa, nakit karşılığı makul ve uygun bedellerle bu değerleri elden çıkartın. Gereğinden fazla ve spekülatif amaçlı stok bulundurmayın.
Yine; fazla ve atıl durumda duran sabit varlıklarınızı hemen elden çıkarmanın yollarını arayın ve nakit bedellere dönüştürme gayretleri içine girin.
Gelir ve giderin eşit olduğu, sıfır noktası durumunuzu gösteren başa baş noktanızı; işletmenizi zorlamayacak şekilde hesaplanan artı ve eksi marjlarınızı da dikkate alarak tespit edin,ettirin.
Ardından verimlilik ve kapasite hesaplarınızı yeniden yapın, esnek maliyet ve fiyatlandırma senaryoları hazırlayıp esnek kar marjlarınızı minimum seviyede tutup,satış fiyatlandırmalarını buna göre hazırlayın.Bu çalışmalar işletmenizi piyasada kalmaya ve rekabet şansını artırmaya neden olur.
Unutmayın toplumsal barış çalışma barışıyla eşit seviye de gider, Milli İşletmelerin kazançları artıkça, tabana yayıldıkça,paylaşıldıkça huzur ve refah gelir.Bunların yolu da toplam işletme sayısının için de % 99 u oluşturan kobilerin desteklenmesi ve sürekliliklerinin sağlanmasının payı büyüktür.
Cengiz HERGÜNLÜ
www.hergunlu.com
chergunlu@hergunlu.com
