Son birkaç yıldır ülkemizde yaşanan yüksek kur artışları, işletmelerimizi oldukça zorlamakta, maliyet, fiyatlama ve kâr döngüsünü yakalamak her geçen gün daha da güç hale gelmektedir.
Mali alt yapı ve kontrol sistemlerini kurabilmiş işletmeler, enflasyona ve döviz kurundaki artışa bağlı olan riskler konusunda, önceden tedbir alabilme kabiliyetlerine sahip olup, güçlü bir mali alt yapı sistemlerini oluşturacak uzman destekleri için bütçelerinde kaynak ayırmayı tercih etmektedirler. Aksi takdirde oluşabilecek zararların riskinin daha yüksek olacağını bilmektedirler.
Geçmiş yıllarda yaşanan ağır ekonomik sıkıntılar, işletmelerin proaktif davranma ve karar alabilmelerine destek verecek mali raporların önemini daha da artırmıştır. İşletmelerde doğal olarak her birim alınacak tedbirler konusunda fikir belirtir ama en son rakamlar konuşur ve son noktayı doğru ve gerçek raporlar ortaya koyar.
Konuyu basit bir örnekler açıklamaya çalışırsak;
Üretilen 100 bin birim ürünün sipariş tarihi 1 ay sonradır. Üretim tarihinde 2,90 TL. olan döviz kurunun teslim tarihinde 3,00 TL olacağı öngörülmektedir.
3.00 TL olması tahmin edilen kur üzerinden satış fiyatı anlaşması yapılmıştır.
Üretim tarihinde birim maliyet 27,00 TL hesaplanmış olduğundan (100.000.-Br x 27,00 TL) üretim maliyeti 2 milyon 700 bin TL olacaktır.
Teslim tarihinde (100.000.-Br. x 3,00 TL) satış tutarı 3 milyon TL olacağı hesaplanmıştır.
Bu hesaplamalar ışığında (3.000.000.-TL - 2700.000.-TL) brüt karın 300 bin TL olması gerekmektedir.
Peki gerçek kâr 300 bin TL midir? Değildir çünkü;
2,90 TL’lik kurdan alınan hammadde ile bu kurdan ödenerek veya borçlanarak yapılan diğer masraflar, teslim tarihinde ki 3,00 TL olan kurdan hesaplandığında 97 bin TL’lık artı bir fark tutara gerek olduğu ve maliyetlere yansıtılamayan, yerine koyma maliyeti dediğimiz, genelde göz ardı edilen bu tutar neticesinde. gerçek kârın (300.000.-TL-97000.-TL) 203 bin TL’ye düştüğü görülecektir.
300 bin TL. üzerinden ödenecek vergi ile, üretimde kullanılan demirbaşların teslim tarihinde ki yerine koyma maliyetleri bu hesaplamaların içinde dahil edilmemiştir, çalışmalara dahil edildiğinde karın daha da düşeceğini tahmin etmek zor değildir.
Bundan önceki yazılarımızda da değinmeye çalıştığımız gibi sadece kur artışından kaynaklanan 97 bin TL’lik fiktif bir kâr vardır ve bu tutardan vergi ödenmek zorunda kalınacaktır. Anlatmaya çalıştığımız ise sürpriz ekonomik olaylar gerçekleşmeden önce ilgili çalışmaların yapılıp, proforma bilanço ve diğer mali raporlara alınması gerekliliğidir.
Sonuç olarak işletmelerimiz açısından gerçek ve doğru raporlamanın ne kadar önemli olduğunun, yukarıda ki basit örnekten anlaşıldığını umuyorum. İşletmelerin iç işleyişlerinin ve hesaplama sistemlerinin daha yoğun ve karışık olduğu bilindiğine göre, ilgili çalışmaların daha zor ama gerekliliğini tekrar belirtmek isteriz.
Bütün emek ve sermayelerini işletmelerine yatırmış büyük, küçük tüm işletmelerimizin, özellikle üretim yapan KOBİ’lerimizin bu hizmetleri hak ettiğini düşünüyor, uğrayabilecekleri zararlar hesaplandığında. ilgili hizmetler için bütçelerine almaları gereken tutarların ne kadar küçük kaldığı artık bilinmelidir.
Unutmayalım ki; ‘bilgi her şeydir’. İşletmeler için ise doğru, gerçek ve dürüst raporlama bilgi demektir.
Cengiz HERGÜNLÜ
Bağımsız DENETÇİ-SMMM.
HERGÜNLÜ Serbest Muhasebecilik Mali Müşavirlik ve Denetim LTD. ŞTİ.
Ambarlı Mah. Balaban Cad.Çay Sok.Manolya Apt.No:25/12 Avcılar-İSTANBUL
Tel :0212 853 26 28
Faks :0212 853 24 19
E-Posta :info@hergunlu.com
