Verginin Konusu

Aşağıda sayılan ticari işletmelerin yatırımcısı veya işletmecisi olan gerçek veya tüzel kişilerin bu işletmelerdeki faaliyetlerinden, 1 Ekim 2019 tarihinden itibaren, elde ettikleri net satışları ve kira gelirleri verginin konusunu oluşturur.

Verginin Mükellefleri ve Oranı

• Bileşik tesisler

• turizm kentleri,
• turizm kompleksleri 
• tatil merkezleri 

Yukarıdaki tesisler için Bakanlıktan turizm işletmesi belgesi ya da kısmi turizm işletmesi belgesi olanlar.

• konaklama tesisleri (oteller, tatil köyleri, butik oteller, konaklama içeren özel tesisler, moteller, hosteller, pansiyonlar, apart oteller)
• konaklama içeren kırsal turizm tesisleri (dağ evi, köy evi, çiftlik evi, yayla evi ve oberj)
• kampingler

Yukarıdaki tesisler için Bakanlıktan turizm işletmesi belgesi, kısmi turizm işletmesi belgesi ya da belediyeden işyeri açma ve çalışma ruhsatı olanlar.

Binde 7,5

• Bakanlıktan belgeli yeme-içme ve eğlence tesislerinden

• 1. ve 2. sınıf lokantalar,
• lüks lokanta,
• özel yeme-içme tesisleri,
• gastronomi tesisleri,
• müstakil eğlence yerleri,
• bar,
• kafeterya,
• eğlence merkezleri
• günübirlik tesis işletmeleri

Yukarıdaki tesisler için Bakanlıktan turizm işletmesi belgesi ya da kısmi turizm işletmesi belgesi olanlar.

Binde 7,5

• Deniz turizmi tesisleri

• kruvaziyer gemi limanı,
• yat limanı,
• çekek yeri,
• rıhtım ve iskele tesisleri

Yukarıdaki tesislerden deniz turizmi araçlarına güvenli bağlama, karaya çekme, bakım, onarım hizmetleri, yolculara yeme, içme, dinlenme gibi hizmetleri sunanlar

• ticari yatlar,
• kruvaziyer
• gemiler,
• günübirlik gezi tekneleri,
• dalabilir deniz turizmi araçları,
• yüzer deniz turizmi araçları,
• özel deniz turizmi araçları,
• turizm amaçlı su altı ve su üstü faaliyet araçları
• diğer deniz turizmi araçları

Yukarıdaki deniz araçları için Bakanlıktan turizm işletmesi belgesi olanlar.

Binde 7,5

• Seyahat acentalarından

• seyahat acentaları A tipi
• seyahat acentaları B tipi

Bakanlıktan seyahat acentası belgesi alan işletmeler A ve B tipi acentaların otel konaklama satışları, tur satışları, yurtiçi ve yurtdışı tatil satışları, sağlık turizmi paket satışları, kongre turizmi satışları, türk gecesi eğlence programı satışları bu kapsamda olup (uçak bileti satışları kapsam dışındadır.)

Onbinde 7,5

• Havayolu işletmelerinden

• ticari yolcu taşımacılığı yapan havayolu işletmeleri
• hava taksi işletmeleri
• balon işletmeleri

Yukarıdaki işletmelerden sivil havacılıktan işletme ruhsatı olanlar. (Havayolu ile yük taşımacılığı kapsam dışındadır.)

Onbinde 7,5

• Havalimanı ve terminal işletmelerinden

• Havalimanı işletmeleri
• Terminal işletmeleri

Yukarıdaki işletmelerden sivil havacılık tarafından ruhsatlandırılan ve devlet hava meydanlarınca bizzat işletilenler hariç, devlet hava meydanlarınca kiraya verilenler dahildir.

Binde 2

• Kış turizmi tesisleri
• Termal turizmi tesisleri
• Sağlık turizmi tesisleri
• Kırsal turizmi tesisleri
• Nitelikli spor turizmi tesisleri
• Bakanlık tarafından teşvik edilmesi uygun görülen turizm türlerinde faaliyet gösteren tesisler

Aynı işletme bünyesinde yukarıdaki faaliyetlerden birden fazla faaliyet varsa, her faaliyet kendi oranına tabi olacak, eğer faaliyet Bakanlıkça teşvik edilen turizm türlerinden ise ilgili orana %50 indirim uygulanıp topluca beyan edilecektir.

Bu tesislerde ilgili oran %50 indirimli olarak uygulanır.

İstisnalar

• Seyahat acentalarının uçak bileti satış hasılatları
• Seyahat acentası faaliyetleri dışında elde edilen hasılatlar
• Havayolu işletmelerinin yük taşımacılığı satış hasılatları
• Devlet hava meydanlarınca bizzat işletilen havalimanı ve terminal işletmesi faaliyetleri hasılatları

Mükellefiyet Tesisi

Mükellefiyet İptali

• Gelir İdaresi Başkanlığının İnteraktif Vergi Dairesi sistemi üzerinden elektronik dilekçe ile,
• Dilekçe ile yetkili vergi dairesine
• Kayıtlı posta (Taahhütlü, Acele Posta Servisi (APS) vb.) ile yetkili vergi dairesine müracaat edilmeli.

1 Sıra No’lu Turizm Payı Beyannamesi Genel Tebliği’nin yayınlandığı tarihten itibaren en geç 15 gün içinde Turizm payı mükellefiyetlerini tesis ettirmek zorundadırlar.

1 Sıra No’lu Turizm Payı Beyannamesi Genel Tebliği 02/11/2019 tarih ve 30936 sayılı Resmi Gazete de yayımlandığından ve yayımı tarihinde yürürlüğe girdiğinden 18/11/2019 tarihi mesai saati sonuna kadar mükellefiyet tesis işlemini gerçekleştirmek zorundadırlar.

• Turizm Payı Beyannamesini vermekle yükümlü olanların bu yükümlülüklerinin sona erdiği tarihten itibaren 1 ay içerisinde bağlı bulundukları vergi dairesine yükümlülüğün sona erdiğini bildirmeleri gerekmektedir.

Turizm Payının Matrahı

Net Satışlar : (Esas Faaliyete İlişkin Satışlar + Sübvansiyonlar + Satış Tarihindeki Vade Farkları + İhracatla İlgili Dönem İçinde Ortaya Çıkan Kur Farkları) – (Satış İskontoları + Satış İadeleri + İhracatla İlgili Dönemde Ortaya Çıkan Olumsuz Kur Farkları)

Kira gelirleri: turizm payı beyan ve ödeme mükellefiyeti kapsamında kalan işletmelerin işletmecisi tarafından üçüncü kişilere kiraya verilen alt ünitelerden elde edilen kira gelirini ifade etmektedir.

Turizm Payı Matrahı = Net Satışlar + Kira Gelirleri

Beyan

Beyan Dönemleri

İlk Beyan

• Kurumlar Vergisi mükellefleri (Anonim Şirketler, Limited Şirketler, Kooperatifler, İktisadi İşletmeler vb) için aylık

Turizm payı mükellefiyeti 1/10/2019 tarihi itibariyle başladığından kurumlar vergisi mükellefleri ilk aya ilişkin (01/10/2019-31/10/2019 dönemine ilişkin) Turizm Payı Beyannamesini 30/11/2019 tarihine kadar  vereceklerdir.30/11/2019 tatil gününe rastladığından 02/12/2019 tarihine kadar ilk beyanı vereceklerdir.

• Gelir vergisi mükellefleri, adi ortaklıklar vb için 3 aylık dönemler halinde verilecektir.

Kurumlar vergisi dışında kalan mükellefler (gelir vergisi mükellefleri, adi ortaklıklar vb) ilk Turizm Payı Beyannamesini (2019 yılı Ekim, Kasım ve Aralık ayı için) 31/01/2020 tarihine kadar ilk beyanı vereceklerdir.

• Beyanname gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine, gelir veya kurumlar vergisinden mükellefiyeti bulunmayan gerçek kişiler tarafından ise yerleşim yeri adresinin bulunduğu, gerçek kişiler dışında kalanlar tarafından ise kanuni merkezi/işyerinin bulunduğu yer vergi dairesine verilecektir. Adi Ortaklıkta ise, Turizm Payı Beyannamesi Adi Ortaklığın katma değer vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine verilecektir.

• Turizm Payı Beyannamesi vermek zorunda olanlar ilgili dönemde satış veya gelir elde etmeseler dahi beyanname vermek zorundadırlar. Bu durumda beyanname “Beyan edilecek turizm payı bulunmamaktadır” seçeneği işaretlenerek verilecektir.

• Beyanname mükelleflerin (turizm payı ödemek zorunda olanların) kendileri tarafından veya varsa 3568 sayılı Kanuna göre yetkilendirdikleri meslek mensupları tarafından elektronik ortamda verilebilecektir.

Turizm Payının Ödenmesi

• Beyan edilen turizm payının beyan verme süresi içerisinde (beyan dönemini takip eden ayın son günü saat 23.59’a kadar) ödenmesi gerekmektedir.

• Turizm payının beyan, tarh, tahakkuk, tahsili ile red ve iadesinde; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve 6183 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.

• Yukarıda açıklanan turizm payına ilişkin düzenlemede, turizm payının üzerinden hesaplanacağı tutar; anılan faaliyetlerden elde edilecek net satış hasılatı ve kira gelirlerinin toplamı olarak öngörüldüğü, başka bir deyişle; ciro üzerinden hesaplanacağı için, turizm payını ödeyecek kişi ya da kurumların kar ya da zarar etmiş olmalarının önemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla, zarar olsa dahi turizm payı ödenmek zorunda kalınacaktır.

• Tahakkuk ettiği halde süresinde ödenmeyen Turizm Payı için ödeme tarihinde 6183 sayılı Kanuna göre gecikme zammı uygulanacaktır.

Turizm Payı Beyannamesinde Düzeltme Beyanı

• Süresinde verilmeyen Turizm Payı Beyannameleri için süresinden sonra pişmanlıkla, süresinde verilen beyannameler için ise daha sonradan düzeltme beyannameleri V.U.K hükümlerine göre  verilebilecektir.
•  
• Daha önce verilmiş bulunan Turizm Payı Beyannamesi/Beyannamelerine ilişkin verilecek düzeltme beyannamelerinde, beyannameyi yeniden sıfırdan düzenliyormuş gibi önceki tüm bilgileri de kapsayacak şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.
•  
• Verilen düzeltme beyannamesinin turizm payı tutarını azaltıcı nitelikte olması hâlinde düzeltme beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi safhasında "Düzeltme Beyannamesi Gerekçesi" başlığı altında durumu açıklayan yazılı izahat yapılması gerekmektedir. Turizm payı tutarını azaltıcı mahiyetteki düzeltme beyannamelerine ilişkin yapılacak düzeltme işlemleri genel esaslara göre vergi dairesi tarafından yerine getirilecektir.

• Turizm payının uygulanması sırasında ortaya çıkabilecek hukuki ihtilafların çözümünde vergi mahkemeleri yetkili olacaktır.

Ödenen Turizm Payının Gider Yazılması

• Ödenen turizm payı, kurumlar vergisi ve gelir vergisi mükellefleri tarafından matraha esas kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınacaktır.

Özellikli Hususlar

• Otele ait ünitelerden elde edilen gelirlerde özel durum

• Otelin bulunduğu yapı tesis içinden müşterileri için doğrudan ulaşım imkânı sunmuyorsa, fiziki bağlantısı yoksa (kapı veya giriş) ve otel dışına hizmet veren bu gibi banka, ATM, kuaför, kuyumcu, lokanta gibi ticari üniteler için turizm payı hesaplanmayacaktır.

• Otel gibi tesis içlerinden müşterileri için doğrudan ulaşım imkânı sunuluyorsa, fiziki bağlantısı bulunuyorsa (kapı veya giriş) veya bütünlük içerisinde olan yan ünite ise turizm payı hesaplanacaktır.

• İşletmelerin faaliyetleri dışında elde ettikleri kira gelirlerinde özel durum

• Kira geliri, 7183 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi kapsamında kalan işletmelerin işletmecisi tarafından üçüncü kişilere kiraya verilen alt ünitelerden elde edilen kira gelirini ifade etmektedir.

• Tebliğ Örneği: Yatın bizzat donatanı tarafından sezon içerisinde belirli sürelerde üçüncü kişilere kullandırılmak suretiyle işletilmesinden elde edilen net satış tutarı turizm payı beyannamesine dahil edilmektedir.

Ancak, yatın bizzat donatanı tarafından işletilmeksizin doğrudan kiraya verilmesinden elde edilen gelirler turizm payının hesabında dikkate alınmamıştır.