I-) DİJİTAL HİZMET VERGİSİ GETİRİLDİ
Dijital Hizmet Vergisi ihdas edilmiştir. Kanunda sayılan hizmetlerden elde edilen hasılat dijital hizmet vergisine tabidir. Dijital hizmet vergisinin mükellefi, dijital hizmet sağlayıcılarıdır. İlgili hesap döneminden önceki hesap döneminde, dijital hizmet vergisinin konusuna giren hizmetlere ilişkin, Türkiye’de elde edilen hasılatı 20 milyon Türk lirasından veya dünya genelinde elde edilen hasılatı 750 milyon avrodan veya muadili yabancı para karşılığı Türk lirasından az olanlar dijital hizmet vergisinden muaftır. Mükellefin, finansal muhasebe açısından konsolide bir grubun üyesi olması hâlinde, bu hadlerin uygulanmasında grubun verginin konusuna giren hizmetlere ilişkin elde ettiği toplam hasılat dikkate alınır. Dijital hizmet vergisinin matrahı, ilgili vergilendirme döneminde verginin konusuna giren hizmetler nedeniyle elde edilen hasılattır. Dijital hizmet vergisi oranı %7,5'dir. Mükellefler ve vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar, dijital hizmet vergisi beyannamelerini, vergilendirme dönemini takip eden ayın sonuna kadar ilgili vergi dairesine vermekle yükümlüdürler.
II-) EMLAK VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DÜZENLEME İLE “DEĞERLİ KONUT VERGİSİ” İHDAS EDİLDİ:
Yapılan düzenleme ile Türkiye sınırları içinde bulunan mesken nitelikli taşınmazlardan bina vergi değeri veya Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değeri 5.000.000 Türk lirası ve üzerinde olanlar değerli konut vergisine tabidir. Verginin matrahı, bina vergi değeri ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değerden yüksek olanıdır.
Değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli taşınmazlardan değeri;
5.000.000 TL ile 7.500.000 TL arasında olanlar (Binde 3)
7.500.001 TL ile 10.000.000 TL arasında olanlar (Binde 6)
10.000.001 TL’yi aşanlar (Binde 10) oranında vergilendirilir.
Paylı mülkiyette ve elbirliği mülkiyette, matrahın hesabında mesken nitelikli taşınmazın toplam değeri esas alınır.
Bina vergi değeri ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce belirlenecektir.
Vergi takip eden yılın şubat ayının 20’nci günü sonuna kadar mesken nitelikli taşınmazın bulunduğu yerdeki Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı yetkili vergi dairesine beyan edilecektir. Vergi, yetkili vergi dairesince yıllık olarak tarh ve tahakkuk olunacaktır. Müteakip yıllar için mükellef tarafından aynı şekilde yıllık olarak beyanname verilir ve vergi ilgili vergi dairesince tarh ve tahakkuk olunur. Vergi dairesi tarafından tarh ve tahakkuk ettirilen vergi, ilgili yılın şubat ve ağustos aylarının sonuna kadar iki eşit taksitte ödenecektir.
III-) KONAKLAMA VERGİSİ İHDAS EDİLDİ
6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun İkinci Kısmının İkinci Bölümünün mülga başlığı “Konaklama Vergisi” şeklinde ve mülga 34’üncü maddesi başlığı ile birlikte değiştirilerek Konaklama Vergisi ihdas edildi.
1-) Verginin Konusu ve Vergiyi Doğuran Olay Otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, misafirhane, kamping, dağ evi, yayla evi gibi konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler (yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi) konaklama vergisine tabidir. Geceleme hizmetinin; sağlıklı yaşam tesisleri, eğlence merkezleri gibi tesislerin bünyesinde sunulması, vergilendirmeye etki etmez. Konaklama vergisinin mükellefi yukarıda belirtilen hizmetleri sunanlardır. Vergiyi doğuran olay, yukarıda belirtilen hizmetlerin sunulması ile meydana gelir.
2-) Verginin Matrahı ve Oranı Konaklama vergisinin matrahı, verginin konusuna giren hizmetler karşılığında, katma değer vergisi hariç, her ne suretle olursa olsun alınan veya bu hizmetler için borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamıdır. Konaklama vergisinin oranı %2’dir. Cumhurbaşkanı, bu oranı bir katına kadar artırmaya, yarısına kadar indirmeye, bu sınırlar içinde farklı oranlar tespit etmeye yetkilidir. Konaklama vergisi, konaklama tesislerince düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilir.
Bu vergiden herhangi bir ad altında indirim yapılamaz. Bu vergi, katma değer vergisi matrahına dahil edilmez.
3-) İstisnalar
Aşağıda sayılan hizmetler konaklama vergisinden müstesnadır:
a) Öğrenci yurtları, pansiyonları ve kamplarında öğrencilere verilen hizmetler.
b) Karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları ile uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve mensuplarına verilen hizmetler.
4-) Verilendirme Dönemi ve Beyan Konaklama vergisinde vergilendirme dönemi, faaliyet gösterilen takvim yılının birer aylık dönemleridir. Her bir vergilendirme dönemine ait konaklama vergisi, vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar katma değer vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine (katma değer vergisi mükellefiyeti bulunmayanlarca tesisin bulunduğu yer vergi dairesine) beyan edilir ve aynı süre içinde ödenir. Hazine ve Maliye Bakanlığı, konaklama vergisi beyannamesinin şekil, içerik ve ekleri ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
5-) 31/12/2020 tarihine kadar vergi oranı Düzenlemenin yürürlük tarihi 1 Nisan 2020’dir. Vergi oranı, 31/12/2020 tarihine kadar %1 olarak uygulanacaktır (md.42)
IV-) GELİR VERGİSİ KANUNU’NA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER
1-) Serbest meslek kazançlarında istisna uygulamasına 500.000 TL sınırı getirildi. Serbest meslek kazancı elde eden ve kazançları toplamı, 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşanlar GVK 18’inci madde kapsamındaki istisnadan faydalanamayacaktır. 7193 sayılı Kanunun 17’inci maddesiyle değiştirilen GV tarifesine göre bu tutar, 500.000 TL’dir. Düzenleme 1/1/2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
2-) Ücret gelirlerinde işverenlerce taşıma hizmeti verilmeyen durumlarda günlük 10 TL’yi geçmeyen istisna getirildi. İşverenlerce taşıma hizmeti verilmeyen durumlarda günlük 10 TL’yi geçmeyen toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının temini gelir vergisinden istisna edilmiştir.
3-) Basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerinde görev alan hakemlerin ücret gelirlerinin vergilendirilmesine yönelik düzenleme yapıldı. Yasa teklifinin ilk halinde spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretlere tanınan gelir vergisi istisnası tamamen kaldırılmış, ancak Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmelerinde istisna sadece amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretler (basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerinde görev alanlar hariç) ile sınırlandırılmıştır. Basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerinde görev alanların aldıkları ücretler gelir vergisine tabi olacaktır.
4-) Binek otomobillerin ÖTV ve gider indirimine ilişkin kısıtlama yapıldı.
Ticari faaliyetlere ilişkin binek otomobili gider kısıtlaması aşağıdaki gibidir. ⎯ Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 Türk lirasına kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 115.000 Türk lirasına kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilecektir.
⎯ Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan binek otomobillere ilişkin giderlerin faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, en fazla %70’i indirilebilecektir.
⎯ Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 135.000 Türk lirasını, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 250.000 Türk lirasını aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider yazılabilir. Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınacaktır.
Serbest meslek faaliyetine binek otomobili gider kısıtlaması aşağıdaki gibidir.
⎯ Özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 135.000 Türk lirasını, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hallerde, amortismana tabi tutarı 250.000 Türk lirasını aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı, gider yazılabilir. Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınır.)
⎯ Binek otomobillerine ilişkin giderlerin en fazla %70’i ve kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 Türk lirasına kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabında ödenen özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 115.000 Türk lirasını kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilir. …
Düzenleme 1/1/2020 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
5-) Tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler, yıllık 500.000 TL’yi aşmaları halinde beyanname ile beyan edilecektir. Tek işverenden alınan tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret gelirleri toplamının 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutan aşması halinde bu gelirler beyan edilecektir. Düzenleme; 1/1/2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
6-) Avukatlık Kanunu uyarınca karşı tarafa yükletilen vekalet ücretlerine tevkifat zorunluluğu getirildi. 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca karşı tarafa yükletilen vekalet ücretini (icra ve iflas müdürlüklerine yatırılanlar dâhil) ödeyenler tarafından gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.
7-) Gelir vergisi tarifesinde değişiklik yapılarak 500.000 TL üzerindeki kazançların %40 oranında vergilendirmeye tabi tutulması öngörüldü.
Faydalı olması dileğiyle
Cengiz HERGÜNLÜ
SMMM-Bağımsız DENETÇİ
